নাটক - শোণিত কুঁৱৰী (২)

নাটক - শোণিত কুঁৱৰী

[জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা]

দ্বিতীয় অঙ্ক

প্ৰথম দৰ্শন

[লোহিতৰ পাৰত উষাৰ নগৰ ৷ বেলি মাৰ যোৱা সময় ৷ দূৰত অগ্নিগড়ৰ অগ্নিশিখা দেখা গৈছে ৷ ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ক্ষীণ শব্দ আহি কাণত পৰিছে ৷ ওখ অট্টালিকাৰ ওপৰত উষা এটা স্তম্ভত আউজি আছিল ৷ পত্ৰলেখা, চন্দ্ৰলেখা, মধুলেখা আৰু আন আন সখীসকল নানা ঠাইত বহি কথা-বতৰা পাতি আছিল ৷ উষাই একান্ত মনে পশ্চিমৰ ফালে চাই গীত গাইছিল ৷]

গীত

গুমৰি উঠিছে হিয়া অভিনৱ তানে ৷

যৌৱনৰ প্ৰথম পুৱাত আজি

          ক’ত আছে প্ৰাণৰ আলহী

          কোনে কৈয়ে দিব

          কোনে জানে ৷

[এনেতে চিত্ৰলেখাই হাতত বীণ এখন লৈ সোমাই আহে ৷]

চিত্ৰ :- ই:, ই: ! যৌৱনৰ আলহী বিচাৰিছা নেকি হে ? মই জানো, মই জানো ৷

          [সখীবোৰে হাঁহে]

            নেলাগে, নেলাগে বাৰু এতিয়া আলহী বিচাৰিব, এই ফালে আহাঁ ৷

উষা :- মোৰ সৌ নৈৰ পাৰলৈ যাবৰ বৰ মন গৈছে ৷বলা সখী ! তালৈ যাওঁ ৷

চিত্ৰ :- ক’লৈ ? ভাল কৈছা দেওহে ! পিতাৰাই ইয়াত যে তোমাক বন্দী কৰি থৈছে তাক হবলা ভু-কে পোৱা নাই ?

উষা :-  কিয় ?

চিত্ৰ :-  কিয়, পৰ্ব্বতটো যে থিয় ! তোমাৰ যোগ্য দৰা নেপাই... মহা দিগ্‌বিজয় নে দিগগজ্‌ বীৰ নেপাই !

            [সখীবোৰে হাঁহে, উষাই লাজ কৰি ওফোন্দ পাতি আন ফালে যায় ৷]

চিত্ৰ :-  ইস্‌ ইস্‌ আহাঁ আহাঁ ৷ বাৰু পিছতো লাজসোপা কৰিবা এথোন ৷

চিত্ৰ :-  অ’ চিত্ৰ, উষাই তোমাক এতিয়া...

উষা :- ইহ্‌ ইহ্‌ ... মিছা....

পত্ৰ :- কওঁনে, কওঁ...

উষা :- নাইহে, একো নাই কোৱা ! যোৱা :-

            [এই বুলি যাব খোজে ৷]

পত্ৰ :- নহয় বাৰু, আহাঁ ৷

চিত্ৰ :- মই জানো কিবা লাগিছোঁ ? আহাঁ আহাঁ ; বীণখন বজাব খুজিছিলা নহয়, আহাঁ ৷

পত্ৰ :- অ’ সেই ফালে হবলা যৌৱনৰ আলহী বিচাৰি যায় ?

            [সখীবোৰে হাঁহে ৷]

উষা :- কিহে পেংলাই কৰি থাকা ! ওঁ বীৰ নহয়....

চিত্ৰ :- বাৰু হৈছে এতিয়া ৷ বাৰু তুমি বীৰ...

উষা :- যোৱা : !

চিত্ৰ :- নহয় বাৰু ৷ আহাঁ, বজোৱাহি ৷

উষা :- তুমি বজোৱাচোন ৷ পত্ৰই গীত গাওক, এওঁলোকে নাচক ৷

পত্ৰ :- এৰা, এৰা ৷ মই নাগাওঁ, এওঁলোকেও নানাচে ; চিত্ৰয়ে গাবও লাগিব, নাচিবও লাগিব ৷ মইনা থাকোতে কাউৰী লৈ....

চিত্ৰ :- বাৰু হৈছে ৷ পিছে মই দেখোন সদায় নাচিয়েই আছো ৷ ইমান দিন....

উষা :- ৰ’বাহে, এতিয়া এইদৰে তৰ্ক কৰি থাকোতেই সময় যাব ৷ গোৱাঁ, গোৱাঁ চিত্ৰ ৷

চিত্ৰ :- সঁচাকৈয়ে গাবই লাগিব নেকি ?

সখীবোৰ :- অৱশ্যে, অৱশ্যে ৷

চিত্ৰ :- তেন্তে তাঁৰ বান্ধি লওঁ, ৰ’বা ৷

            [আটাইকেউজনীয়ে চিত্ৰক বেঢ়ি বহে, চিত্ৰই তাঁৰ বান্ধিবলৈ লাগে ৷]

উষা :- এতিয়া কাণ মোচৰোতে মোচৰোতে এযুগ যাব যেনহে পাইছোঁ ৷

চিত্ৰ :- এই হ’ল ৰবা ; হ’ল আৰু ৷

            [তাঁৰ পকায় ৷ তাঁৰ ছিগি যায় ; সকলোৱে হাঁহিবলৈ ধৰে ৷]

চিত্ৰ :- ভাল আপদ !

            [আকৌ চেষ্টা কৰে, আকৌ ছিগি যায় ৷]

উষা :- থোৱা, থোৱা, ফালিবা এতিয়া ৷ [হাঁহে]

পত্ৰ :- বোলো এতিয়া বীণখন থোৱা ৷ এনেয়ে গীত গাই নাচা ৷

চিত্ৰ :- অ’ ৰবা : এইবাৰ হব ৷

উষা :- নালাগে, নালাগে উথা ৷

চিত্ৰ :- হব হে ৰবা ৷

উষা :- [চিত্ৰক ধৰি] নালাগে উথা ৷

চিত্ৰ :- তোমাৰপৰা নোৱাৰি দিয়া ৷

            [বীণখন আঁতৰাই থৈ]

            নাচা হে পত্ৰ ! নাচা হে, কি চাই আছা ?

পত্ৰ :- ইস্‌, নাচিব লাগে কোনে, আকৌ নাচিবলৈ কয় কাক ?

উষা :- কিহে চিত্ৰ ?

চিত্ৰ :- নচুৱাই নচুৱাই... বাৰু দিয়া ৷

উষা :- গীতো লগতে ?

চিত্ৰ :- উষা বাৰু, কি গাম ?

উষা :- আগতে ইমানবোৰ পৰি আছে ৷ সুৰৰ ৰহণ সানি নি থাকা ৷

            [চিত্ৰই নাচে আৰু গায় ৷]

গীত

বোৱাঁ বোৱাঁ দখিণ মলয়া, তটিনী গোৱাঁ ৷

সমীৰণে আহি পৰাণ জুৰালে আ – হা ৷

            কোন নন্দনত পাৰিজাত ফুলে

                        বিলাই সুৰভি বিয়াকুল কৰে ৷

কোন তটিনী বয়, কুলু কুলু কুলু

            কুলু কুলু কুলু

            কুলু কুলু কুলু কই

নিজৰি, নিজৰি, নিজৰি নিজৰি কোন সুৰে

                                    গান গাই ৷

প্ৰাণ মতলীয়া কৰা আলসুৱা ই কিনো মায়া,

                                    ই কিনো মায়া ৷

চিত্ৰ :- উস্‌ ! আৰু নোৱাৰো, বৰ ভাগৰ লাগেহে ৷

উষা :- সঁচাকৈয়ে চিত্ৰ ! তোমাৰ নাচোন চাই বলিয়া নোহোৱাকৈ থাকিব নোৱাৰি ৷

চিত্ৰ :-  বাৰু, বাৰু, প্ৰশংসা কৰিব নেলাগে, যোৱা ৷

উষা :- সঁচাকৈয়ে সঙ্গীত ইমান সুন্দৰ !

পত্ৰ :- তাতে আকৌ আচলজনীয়েই গাইছে ৷ নহবনো কিয় ? সোণত সুৱগাৰ দৰে ৷

চিত্ৰ :- এঁ : এঁ:, কব লাগিছেনে আৰু ! বাৰু প্ৰশংসাখন থোৱা ৷ তোমালোক আটাইকেউজনীকে মই নচুৱাইহে এৰিম ৷

পত্ৰ :- অ’, সৌৱা আই আহিছে ৷

উষা :- ক’তা ?

পত্ৰ :- সৌৱা ৷

            [আটাইকেজনীয়ে চায় ৷ দেখি, আহি পাবলৈ বাট চাই থাকে ৷ মধুমতী আহে, আটাইবোৰে সেৱা কৰে ৷]

মধুমতী :- আই উষা ! ভালে আছনে ?

উষা :- অ’ আই, আছোঁ ৷ তোমালোকে ভালে আছানে ? পিতা ইয়ালৈ নাহে নেকি ? তুমি দেখোন বহুত দিন নহাকৈ আছিলা ?

মধুমতী :- এৰা আই ৷ মোৰ ভাল লাগিছে ৷ নগৰখন বৰ সুন্দৰ হৈছে আই ৷

উষা :- আই চিত্ৰ-পত্ৰ ! তহঁত ভালে আছনে ?

চিত্ৰ-পত্ৰহঁত :-  হয় আই, আছোঁ ৷

উষা :- [হাঁহি] পিছে আমাৰ কুঁজী বায়ে সদায় চিঞৰ-বাখৰ কৰি থাকে ৷[কুঁজীক] উ কুন্ধচ !

            [উষাৰ কথা শুনি কুঁজীয়ে তিনি জাপ দি চিঞৰ-বাখৰ কৰি..]

কুঁজী :-  ঔ আই…

উষা :- ধেমালিহে কুঁজী বাই ! ধেমা…

কুঁজী :-  অঁ’ ধেমালি তো ! হে মই তোৰ জানো সমনীয়া, তাতে মোৰ লগত যে চুপতিখন কৰ ? মোক যে সদায় কুন্ধচ কুন্ধচ কৰ, মইনো কিহত বেয়া, ৰূপতে বেয়া নে গুণতে বেয়া নে কিহত বেয়া ? এতিয়াহে বঢ়ী হলো ৷ দাঁত সৰিল, চুলি পকিল, কঁকাল পৰিল; … ডেকেৰী হৈ থকা হ’লে দেখিলিহেঁতেন ! এতিয়াহে দেখিছ মোক এনে হেন ৷ বাটৰ মানুহে ৰ লাগি চাই গৈছিল ৷

            [এটাইখনে হাঁহে ৷]

কেইটা ৰজাৰ ল’ৰাই বিয়া কৰিবলৈ হাবাথুৰি খাই ফুৰিছিল ৷ পিছে মই জানো তেনে কেটালৈ যাওঁ ? এতিয়াহে মোক বোল… যা, যা বুঢ়ী যা ৷

উষা :- ইহ্‌ কুঁজীবাই ! বেয়া পোৱানো কিয় ? ধেমালি হে কৰিলোঁ ৷

কুঁজী :- ধেমালি, যা যা আইহে ! কালিৰ ছোৱালীজনী হৈ তই মোক বেয়া দেখিলি ‘নয়’ ৷ ইমান দিন মাৰ-বাপেৰৰ লগত থাকিলোঁ, কোনেও বেয়া বুলিব নোৱাৰিলে, তোৰ আগত হে হলোঁ বেয়া !

চিত্ৰ :- কুঁজী ! তই বাৰু বৰ ৰূপহী দে ৷ মনে মনে থাক ৷

            [কুঁজীয়ে চিত্ৰৰ ফালে চকু পোন্দাই চায় ৷]

মধুমতী :- কুঁজী ! মনে মনে থাক ৷ ধেমালিতে লাগিব লাগেনে ?

            [কুঁজীয়ে মনে মনে বোক্‌বোকাই থাকে ৷]

চিত্ৰ :- আই ! তুমি আজিয়েই যাবাগৈ নেকি ?

মধুমতী :- এৰা আই আজিয়েই যাম ৷

উষা :- নহয় আই, আজি নাযাবা ৷ মোৰ বেয়া লাগিব আই ! তুমি ইমান দিনৰ মূৰত আহিছা ৷

মধুমতী :- আই ! মই আৰু তহঁতক সদায় ধৰি থাকিমনে ? সখীয়েৰহঁত থাকিব নহয়, কুঁজী থাকিব নহয় ৷

উষা :- [হাঁহি কুঁজীৰ ফালে চাই ] কুঁজী বাইক নেলাগে আমাক ৷

কুঁজী :- [খঙেৰে] নেলাগিবতো কুঁজীক ! কুঁজী ফেদেলীক নালাগে ৷ চত্ৰলেখীৰ দৰে দীপলীপ কইনা কেখানিনো ক’ত পোৱা ? থ, মোৰ আই হে ! এই কণৰপৰা তুলি-তালি ডাঙৰ কৰিলোঁ, এতিয়া আকৌ তাইকে নলগা হ’ল, নহয় !

            [উষাহঁতে হাঁহে ৷ চিত্ৰই চকু টিপিয়াই কুঁজীক জোকায় ৷]

উষা :- বাৰু আই, তুমি মাজে মাজে আহি থাকিব দেই ৷

মধুমতী :- বাৰু আহিম আই !

চিত্ৰ:- বলা সখী, আইক আগবঢ়াই থওঁগৈ ৷

উষা আৰু সখীবোৰ :- ওঁ বলা ৷

            [সকলো যায়গৈ ৷]

[কিছুপৰৰ পিছত উষা অকলে কিবা ভাবত বিভোল হৈ আহি বেদী এখনত বহেহি ৷ এনেতে কেজনীমান সখীয়ে ধূপধূনা দি উষাৰ ওচৰতে  ধূপৰ পাত্ৰ থৈ গুচি যায় ৷ উষা বহি বহি ভগৱতীক ভাবি বিভোল হয় ৷সন্ধিয়া লাগি আন্ধাৰ হয় ৷ সখীহঁতে তেতিয়াও উষাৰ কোঠাত প্ৰদীঞ লগাই থৈ যোৱা নাছিল ৷ উষা ভক্তিত গদ্‌গদ্‌ হৈ কয় ৷]

উষা :- আই ভগৱতী ! হিয়াৰ গুপুত কামনা-বাসনাবোৰ কাণে কাণে পূৰ্ণ হৈ উথলি পৰিছে ৷ মোৰ শান্ত হিয়া উথলি উঠিছে... কিহবাৰ আবেগত হিয়া বিয়াকুল হৈছে ৷ মাতৃ ! মোৰ অন্তৰৰ অতৃপ্ত বাসনা তুমি কেতিয়া পূৰাবা ? মোৰ আকুল হোয়া কেতিয়া জুৰাবা আই !

            [মূৰ দোঁৱাই সেৱা কৰে ৷ ভক্তিৰ অশ্ৰু গুগালেদি বৈ আহে ৷ এনেতে আন্ধাৰ খোটালি পোহৰাই ভগৱতীৰ আবিৰ্ভাৱ হয় ৷ উষাই ভগৱতীৰ চৰণত গবা মাৰি ধৰি মূৰ দোঁৱায় ৷]

ভগৱতী :- উষা ! অচলা ভক্তিত তোৰ তুষ্ট হলো মই ৷ যৌৱনমুগুধা আই মোৰ, পাবি তোৰ প্ৰাণৰ বাঞ্ছিত স্বামী, মহাবীৰ মহাযোদ্ধা অনিন্দ্য সুন্দৰ ৷

            [ভগৱতী অন্তৰ্দ্ধান হয় ৷ উষাই সেৱা কৰি মূৰ দোঁৱাই থাকে ৷ এনেতে উষাৰ সখীহঁত সন্ধ্যাদীপ হাতত লৈ সোমায় আহে ৷ ৰঙচুৱা পোহৰ পৰি উষাৰ মুখত এটি অভিনৱ জেউতি ফুটাই তোলে ৷]

  

                                                                                              (সিপিঠিত)

[ইউনিক’ড ৰূপান্তৰ : দিগন্ত শইকীয়া]